محافظ جان به عنوان یک وسیله حفاظتی الکتریکی، نقش حیاتی در حفظ جان انسان در برابر برقگرفتگی ایفا میکند و باعث محافظت از مدارهای الکتریکی در برابر خطرات احتمالی میشوند. انتخاب و خرید محافظ جان مناسب، عملکرد صحیح و ایمن مدار الکتریکی را تضمین میکند. به کمک این راهنمای خرید محافظ جان که زیر مجموعه راهنمای خرید اتوماسیون صنعتی می باشد میتوانید خرید بهترین نوع کلید محافظ جان را مطابق با پروژه خود انجام دهید.
کلید محافظ جان چیست و چه مزایایی دارد؟
کلید محافظ جان RCCB (Residual Current Circuit Breaker) یک وسیله الکتریکی جهت حفاظت از مدارهای الکتریکی و جان انسانهاست. محافظ جان با سنجش جریان برق و مقایسه با جریان ورودی و خروجی، منجر به قطع و وصل شدن مدار الکتریکی شده و در حفظ ایمنی و یکپارچگی مدارهای الکتریکی نقش مهمی را ایفا میکند. کاربرد محافظ جان متنوع بوده و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار میگیرد. در صورت ایجاد خطای زمین یا جریان بیش از حد، بلافاصله محافظ جان وارد عمل شده و منجر به قطع شدن مدار خواهد شد.
مزایای محافظ جان: محافظت در برابر خطای زمین و همچنین هرگونه جریان نشتی را فراهم میکند. هنگامی که جریان بیش از حد افزایش یافت، مدار را به صورت خودکار قطع میکند. دارای دو ورودی فاز و نول است. در برابر نوسانات ولتاژ محافظت ایجاد میکند.
محافظ جان چگونه کار میکند؟ محافظ جان با نظارت مداوم جریان عبوری در مدار الکتریکی کار میکند. اگر عدم تعادل وجود داشته باشد، معمولاً نشاندهنده نشتی جریان است، به همین دلیل محافظ جریان به سرعت مدار را قطع و ایمنی را تضمین میکند. این اقدام سریع میتواند در مواقعی که فرد در معرض برق قرار میگیرد، نجاتدهنده باشد. محافظ جان بر اساس قانون کیرشهف کار میکند، این قانون بیان میکند که جریان ورودی باید برابر با جریان خروجی در یک مدار باشد. بنابراین محافظ جان تفاوت مقادیر جریان ورودی و خروجی را با هم مقایسه میکند. در حالت ایدهآل، جریانی که از سیم برق میگذرد باید برابر با جریانی که از سیم خنثی میگذرد، باشد. در صورت بروز خطا، جریان سیم خنثی کاهش مییابد. دیفرانسیل بین این دو سیم، به عنوان جریان باقیمانده شناخته میشود. در صورت بروز جریان باقیمانده، محافظ جان به سرعت مدار الکتریکی را قطع میکند.
معرفی انواع محافظ جان و کاربردهای آنها
محافظ جان بر اساس طریق قطع کردن جریان به دو دسته کلی تقسیم میشود. کاربرد محافظ جان، بستگی به انواع مختلف آن دارد. بعضی از انواع محافظ جان، پیشرفتهتر بوده و در کاربردهای صنعتی مورد استفاده قرار میگیرند، در حالی که بعضی دیگر، سادهتر هستند و مصارف خانگی دارند. محافظ جان RCCB و محافظ جان RCBO. در ادامه به بررسی انواع محافظ جان و کارکردهای آن خواهیم پرداخت.
محافظ جان RCCB: محافظ جان RCCB یا Residual Current Circuit Breaker جریان باقیمانده را در مدار الکتریکی قطع خواهد کرد. محافظ جان RCCB اساساً ابزاری است که جریان را حس کرده و در صورت بروز خطا، مدار را قطع میکند. هدف اصلی استفاده از محافظ جان RCCB، محافظت از افراد در برابر شوک الکتریکی یا مرگ ناشی از جریان برق است. قطع کردن مدار الکتریکی توسط RCCB در کسری از ثانیه انجام میشود. محافظ جان RCCB در دو نوع وجود دارد، 2 قطبی و 4 قطبی:
محافظ جان RCCB دو قطبی: شامل یک منبع تغذیه تک فاز بوده که یک سیم خنثی و یک سیم برق به آن متصل است. دارای دو سر بوده و در انتها سیم نول و سیم برق به هم وصل میشوند. به کمک یک کلید میتوان RCCB را روشن و خاموش کرد.
محافظ جان RCCB 4 قطبی: از منبع برق 3 فاز و صنعتی تغذیه میکند که شامل یک سیم خنثی و سیم 3 فاز است. دو انتها دارد که هر دو سیم خنثی و سیمهای 3 فاز به هم وصل شدهاند. تنها تفاوت کلید محافظ جان 4 قطبی با 2 قطبی در این است که 4 قطب دارد و سیم آن 3 فازی است.
محافظ جان ترکیبی RCBO: کلید محافظ جان ترکیبی RCBO یا Residual current operated Circuit Breaker with Overcurrent protection یکی از انواع محافظ جان است. این وسیله به کمک تکنولوژی تریپ عملکردهای خود را انجام میدهد. کلید محافظ جان ترکیبی در برابر اضافه بار، اتصال کوتاه و جریانهای نشتی از مدار الکتریکی محافظ میکند. هنگام بروز خطا، فوراً آن را تشخیص داده و مدار الکتریکی را قطع میکند. تفاوت RCBO با RCCB در این است که علاوه محافظ جان، دارای کلید مینیاتوری هم بوده و دو کاربره میباشد.
پنجرهای به دنیای محافظ جان: اجزای اصلی و وظایفشان
کلید محافظ جان، مانند تمامی دستگاههای دیگر از قطعات و اجزاء مختلفی تشکیل شده است. این قطعات هر کدام یک کار مجزا را انجام داده و باعث ایجاد عملکرد در محافظ جان خواهند شد. در ادامه به بررسی اجمالی اجزا کلید محافظ جان میپردازیم:
- هسته رله: هسته رله به عنوان قلب محافظ جان شناخته میشود. این هسته، یکی از اجزای مهم و حساس در کلید محافظ جان است و وظایف متعددی را برعهده دارد. این هسته شامل یک سیمپیچ است که به وسیله جریان نشتی، فعال میشوند. وقتی هسته رله، نشتی و اضافه بار را تشخیص داد، سوئیچها را در وضعیت قطع تنظیم میکند.
- تریمنال ورودی: برای اتصال دستگاه به مدار الکتریکی نیاز به ترمینال ورودی است. ترمینال ورودی مانند یک ژنراتور عمل میکنند. این ترمینالها به سیمهای فاز و نول متصل میشوند
- ترمینال خروجی: ترمینال خروجی برای اتصال بار الکتریکی مورد استفاده قرار میگیرد. به عبارت دیگر، ترمینال خروجی به تجهیزات الکتریکی متصل شده تا در صورت وقوع حادثه و بروز خطا، مدار الکتریکی قطع شود.
- سوئیچ نشتی: سوئیچ قطع جریانهای اضافه را تشخیص میدهد و به صورت خودکار قطع خواهد شد.
- سوئیچ قطع: در صورت تشخیص و بروز خطا، جریان برق، توسط این سوئیچ قطع خواهد شد.
- دکمه ON/OFF: برای خاموش و روشن کردن دستگاه مورد استفاده قرار میگیرد.
نشانگر: به کمک نشانگر LED میتوان وضعیت عملکرد دستگاه را مشاهده کرد، مثلاً روشن و خاموش بودن محافظ جان از طریق نشانگر نمایان میشود.
محافظ جان: یک ابزار ساده با کاربردهای فراوان
محافظ جان به عنوان یک عنصر کلیدی در کاربردهای صنعتی و خانگی مورد استفاده قرار میگیرد. این دستگاه با قطع جریان الکتریکی ایمنی سیستم را تضمین خواهد کرد. به صورت کلی انواع کاربرد محافظ جان عبارتاند از:
- محیطهای صنعتی: در محیطهای صنعتی مانند کارخانهها و کارگاهها از کلید محافظ جان برای حفاظت از تجهیزات صنعتی و جان کارگران استفاده میشود.
- صنایع شیمیایی و الکتریکی: در سیستمهای الکتریکی بزرگ و صنایع شیمیایی، غذایی و دارویی برای ایجاد ایمنی و جلوگیری از خسارات ناشی از جریانهای نشتی از کلید محافظ جان استفاده میشود.
- تابلو برق: در تابلو برق صنعتی و خانگی از کلید محافظ جان جهت جلوگیری از بروز خطا استفاده خواهد شد.
- مصارف ساختمانی: کلید محافظ جان میتواند کاربرد خانگی هم داشته باشد. در ساختمانسازی جهت جلوگیری از حوادث مربوط به برق و جلوگیری از شوک الکتریکی، استفاده محافظ جان ضروری است.
گامهای عملی برای انتخاب و خرید محافظ جان
برای تعیین نیازسنجی و انتخاب محافظ جان مناسب، هیچچیز بهتر از یک راهنمای خرید جامع، نمیتواند به شما کمک کند. به صورت اجمالی، به بررسی هر یک از موارد میپردازیم.
- نیازسنجی کنید: در اولین مرحله از انتخاب محافظ جان، باید هدف پروژه خود را مشخص کرده و بر طبق آن بهترین نوع کلید محافظ جان را انتخاب کنید. این نیازها شامل، جریان عبوری، ولتاژ، محیط مورد استفاده و… هستند.
- استاندارها را بررسی کنید: باید انتخاب محافظ جان مطابق با استانداردهای مورد نیاز باشد. مثلاً اگر برند ایرانی، تولیدکننده محافظ جان است، حتماً باید علاوه بر استاندارهای بینالمللی، استاندارد ملی را نیز دریافت کرده باشد. از طرفی دیگر اگر در محیطهای مرطوب و آلوده از محافظ جان استفاده میکنید، حتماً به درجه IP توجه کنید.
- بررسی برندها: برندهای زیادی تولیدکننده کلید محافظ جان هستند. هنگام انتخاب محافظ جان حتماً از برندهای اصل و باکیفیت استفاده کنید.
- فروشگاه معتبر پیدا کنید: خرید محافظ جان از فروشگاه معتبر به شما کمک میکند تا علاوه بر کیفیت کالا، ضمانت محافظ جان و قیمت مناسب، بتوانید از کمک متخصصین فروشگاه برای خرید بهترین نوع، استفاده کنید.
به کمک این راهنمای گام به گام انتخاب محافظ جان، میتوانید بهترین خرید ممکن را داشته باشید.
تعیین نیازها و الزامات پروژه: اولین قدم برای خرید محافظ جان، تعیین الزامات و نیازهای پروژه است. با توجه به هدف استفاده و محل تجهیزات الکتریکی بهترین نوع را انتخاب کنید. عموماً محافظت توسط محافظ جان، به دو روش مستقیم و غیرمستقیم انجام میشود:
محافظت در برابر شوک الکتریکی و تماس مستقیم: از آنجایی که تماس مستقیم با شوک و برق الکتریکی، مضر بوده و عواقب جدی را به دنبال دارد، باید محافظ جان با حساسیت بالا انتخاب شود. برای ابزارهای الکتریکی، تجهیزات الکتریکی و خطوط موقت باید محافظ جان با جریان 30 میلیآمپر و زمان عمل 0.1 ثانیه در مدار نصب شود. برای تجهیزات الکتریکی در بیمارستانها، محافظ جان باید با جریان 6 میلیآمپر نصب شود.
محفاظت از برقگرفتگی یا تماس غیرمستقیم: شوک الکتریکی و تماس غیرمستقیم در مکانهای مختلف باعث درجات مختلفی از آسیبهای فیزیکی و مالی خواهد شد. بنابراین، کلیدهای محافظ جان باید در مکانهای مختلف نصب شوند. شوک الکتریکی در مکانهای مرطوب بسیار خطرناکتر از مکانهای خشک است. به طور کلی، کلیدهای محافظ جان با جریان عمل 30-15 میلیآمپر و زمان عمل 1/0 ثانیه باید نصب شوند.
بررسی برندها و مدلهای مختلف محافظ جان
یکی از نکات مثبت در بازار ایران، تنوع بالای انواع برند محافظ جان است. تقریباً اکثر برندهای معتبر و بینالمللی خارجی در ایران موجود هستند. این تنوع بالا برند محافظ جان، در هنگام خرید ممکن است کمی خریدار را گیج کند. به همین دلیل به بررسی انواع برند محافظ جان میپردازیم:
محافظ جان اشنایدر: یکی از برجستهترین تولیدکنندگان در زمینه تجهیزات الکتریکی، برند اشنایدر است. این برند با بیش از 180 سال تجربه، محصولات و خدمات متنوعی را ارائه میدهد. محافظ جان اشنایدر به عنوان یکی از پیشگامان در فناوری الکتریکی شناخته شدهاند و در بخشهای مختلف صنعت مورد استفاده قرار میگیرند. با توجه به سابقه و تجربه بالای برند اشنایدر، محافظ جان این برند، به عنوان یکی از بهترین گزینههای خرید محافظ جان پیشنهاد میشود.
محافظ جان زیمنس: زیمنس یکی از شرکتهای بزرگ و معتبر و با سابقه طولانی در ساخت تجهیزات اتوماسیون و وسایل حفاظت از مدارهای الکتریکی است. محافظ جان زیمنس از کیفیت ساخت بالایی برخوردار بوده و تحت تستهای دقیق، آزمایش میشود. از طرفی دیگر نسبت به شرایط نامساعد محیطی مانند گرد و غبار و رطوبت مقاوم بوده و به هیچ عنوان خراب نمیشود. یکی دیگر از ویژگیهای کلید محافظ جان زیمنس، گارانتی آن است. اکثر محصولات برند زیمنس از گارانتی برخوردار هستند.
محافظ جان هیوندای: برند کرهای هیوندای، با بیش از نیم قرن تجربه، یکی از برندهای باکیفیت تولیدکننده انواع محافظ جان و سایر تجهیزات مربوط به حفاظت از سیستمهای برق است. محصولات برند هیوندای با استانداردهای بینالمللی مطابقت دارند و از فناوریهای پیشرفته روز دنیا بهره بردهاند. با توجه به تکنولوژی پیشرفته هیوندای، میتوانید از عملکرد صحیح و ایمن بودن آن، مطمئن باشید.
محافظ جان ای بی بی ABB: برند ای بی بی، یکی از شرکتهای پیشرو در زمینه اتوماسیون صنعتی و تولید تجهیزات الکتریکی است و این برند با بیش از 130 سال تجربه، محصولات باکیفیت و منحصربهفردی را تولید میکند. کلید محافظ جان ای بی بی، برای انواع محیطها و مصرفهای صنعتی، خانگی، تجاری و … مناسب است.
محافظ جان لگراند: برند فرانسوی لگراند، یکی دیگر از انواع برند محافظ جان در سراسر دنیاست. محصولات این برند اکثراً به تمامی کشورهای دنیا صادر میشوند. این برند تجهیزات صنعتی، حفاظتی را تولید میکند. محافظ جان لگراند از کیفیت قابل اطمینانی برخوردار بوده و در برابر شرایط نامساعد محیطی مقاومت دارد.
خیام الکتریک: یکی از برندهای قدیمی و ایرانی تولیدکننده محافظ جان، برند خیام الکتریک است. این برند از کیفیت فوقالعاده بالایی برخوردار است، طوری که به اروپا صادر دارد. محافظ جان خیام الکتریک، علاوه بر دارا بودن استاندارهای بینالمللی از استانداردهای ملی نیز برخوردار بوده و از کیفیت فوقالعاده بالایی بهره برده است.
مقایسه قیمت و ویژگیهای محصولات
یکی دیگر از موارد توجه هنگام خرید محافظ جان، مقایسه قیمت محافظ جان و ویژگیهای محصول است. خیلی از اوقات، فروشنده جنس بیکیفیت و غیر اصل را به قیمت ارزانتر به شما میفروشد. یکی دیگر از دلایل ارزان بودن کالا، ممکن است به عدم داشتن گارانتی محافظ جان مربوط باشد. حتماً خرید خود را از طریق فروشندگان معتبر انجام دهید تا خیالتان بابت گارانتی محافظ جان هم راحت باشد. عموماً قیمت محافظ جان دارای گارانتی، بیشتر از نمونههای بیکیفیت و تقلبی است. به همین دلیل تفاوت ناچیز قیمت محافظ جان کاملاً ارزش خرید را دارد. بهتر است که استعلام قیمت محافظ جان را بین چندین فروشنده انجام دهید تا بتوانید منصفترین فروشگاه را پیدا کنید.
معرفی منابع و ابزارهای مفید برای تسهیل فرآیند خرید
ما در عصر ارتباطات و اینترنت زندگی میکنیم. به همین دلیل میتوانیم فرایندهای پیچیده را در کسری از ثانیه انجام دهیم. برای اینکه فرایند خرید محافظ جان راحتتر شود، میتوانید از طریق منابع و ابزارهای مفید این کار را انجام دهید. در ادامه به معرفی این ابزارها خواهیم پرداخت:
وبسایتها و کاتالوگهای تخصصی: قبل از اینکه خرید کنید، حتماً و حتماً در اینترنت سرچ کنید. مدل مدنظر خود را در گوگل وارد کنید و چندین وبسایت را مورد بررسی قرار دهید. سپس کاتالوگ محافظ جان محصول مورد نظر را از وبسایتهای معتبر دانلود کنید. در صورتی که هر سؤالی داشتید، میتوانید به راحتی از طریق بخش تماس با ما سوال خود را از فروشنده بپرسید.
شرکتهای فعال در زمینه تولید و فروش محافظ جان: یکی دیگر از راهها برای تسهیل فرایند خرید، کمک گرفتن از شرکتهای فعال در این زمینه است. هیچچیز مانند داشتن رابط مؤثر در اطلاعات به شما کمک نمیکند. در هر حال گوگل هم جایزالخطاست و احتمال اینکه اشتباه کند زیاد است. اما اگر با یک شرکت معتبر در ارتباط باشید دیگر نیازی نیست نگران چیزی باشید.
مشاوران و متخصصان برق: آخرین روش، کمک گرفتن از مشاوران و متخصصان برق است. احتمالاً همه شما در زندگی خود با مهندسین، مشاورین و تکنسینها برخورد کردهاید. برای خرید محافظ جان، حتماً از مشاورین کمک بگیرید، زیرا باتجربهتر هستند و در تمامی مراحل میتوانند بهترین مشاوره قبل از خرید را به شما ارائه دهند. خیلی از فروشندگان معتبر علاوه بر خرید محصول، مشاوره قبل از خرید رایگان را هم ارائه میدهند.
نکات ایمنی در هنگام کار با محافظ جان: در هنگام کار با کلید محافظ جان حتماً باید نکات ایمنی را رعایت کنید. برخی از نکات ایمنی محافظ جان عبارتاند از:
برای نصب و راهاندازی کلید محافظ جان، حتماً از یک تکنسین متخصص استفاده کنید
یکی از نکات ایمنی محافظ جان، این است که باید از تهویه مطبوع استفاده کنید تا بیش از حد فشار وارد نشود.
حتماً قبل و بعد از استفاده از کلید محافظ جان، حتماً برق را قطع کنید. را چک کنید.
در کار تکنیسین متخصص دخالت نکنید و بگذارید روال عادی خود را طی کند.
استانداردهای مربوط به محافظ جان
اگر از برندهای خارجی، کلید محافظ جان را تهیه کردهاید، حتماً بارکد را چک کنید تا از اصالت کالا مطمئن شوید. همانطور که گفته شد، برندهای ایرانی باید علاوه بر دارا بودن استاندارهای خارجی، استاندارد ایرانی را هم بگیرید.استانداردهای بینالمللی زیادی وجود دارند. هر کدام از شرکتهای تولیدکننده کلید محافظ جان، معمولاً دارای استانداردهای IEC 61009-1 و ایزو 9001 هستند.
عیبیابی و تعمیر محافظ جان: ضربههای مکرر و صدای تقتق، میتواند نشانه این باشد که کلید محافظ جان نیاز به تعمیر دارد. عیبیابی محافظ جان نسبتاً کار دشواری بوده و باید توسط تکنسین متخصص انجام شود. بسیاری از دستگاهها دارای سیمهای خنثی هستند که به زمین متصل شدهاند. اگر این اتصال آسیب ببیند یا باز شود، موجب خاموش شدن محافظ جان خواهد شد. این همچنین ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که سیم فاز به طور تصادفی با سیم ارت برخورد کند. برای عیبیابی محافظ جان و باز کردن آن به این صورت عمل کنید:
- پانل محافظ جان را باز کنید.
- سوئیچ اصلی را شناسایی کنید.
- موقعیت RCD را بررسی کنید.
- کلید اصلی MCB را خاموش کنید.
- سپس RCD را روشن کنید.
سؤالات متداول در مورد محافظ جان: 3 سوالی که باید بدانید
چرا باید از کلید محافظ جان استفاده کنیم؟
همانطور که از نامش پیداست برای محافظت از جان خودمان باید از این نوع کلیدها استفاده کنیم. جریان برق بیش از حد، باعث توقف ضربان قلب میشود. کلید محافظ جان در برابر جریانهای بیش از حد از ما و محصولات الکتریکی محافظت کرده و فوراً مدار الکتریکی را قطع میکند.
معایب کلید محافظ جان چیست؟
استفاده از کلید محافظ جان، نسبت به سایر روشها هزینهی بیشتری دارد، اما کاملاً ارزش خرید را دارد.
بهترین برند کلید محافظ جان چیست؟
برندهای زیادی در بازار ایران وجود دارد. برخی از این برندها عبارتاند از زیمنس، اشنایدر، هیوندای و… برای انتخاب بهترین برند کلید محافظ جان بهتر است از طریق یک متخصص کمک بگیرید.
با انتخاب و خرید محافظ جان مناسب و نصب صحیح آن، میتوان به طور قابل توجهی از بروز خطرات برقگرفتگی جلوگیری کرد و جان انسانها را در برابر مخاطرات الکتریکی حفظ کرد. در این مقاله سعی کردیم به عنوان یک راهنمای جامع، گامهای عملی و اطلاعات مفید را برای خرید محافظ جان ارائه دهیم. برای خرید انواع کلید محافظ جان میتوانید همین حالا با رها الکتریک تماس بگیرید و یا محصول مورد نظرتان را در سایت ثبت سفارش کنید.